Theo tập tục cử hành tang lễ ở VN, nhất là ở các vùng lục tỉnh thuộc miền tây nam bộ thì diễn tiến rất là lạ (so với nhãn quan của người tây phương họ nhìn). Ví dụ như gia đình nào mà có người thân vừa nhắm mắt thì được tang chủ tổ chức “ma chay tại gia” rất là trọng thể, ngược lại cũng có những tang ma chỉ làm “đám” đơn sơ tùy theo hoàn cảnh kinh tế của mỗi gia đình.
Thông thường thời gian cử hành tang lễ thì từ 2 ngày, 3 hay 4 ngày hoặc 5, 6 ngày đêm, chẳng hạn, thậm chí cũng có một vài trường hợp ngoại lệ như “ma chay” kéo dài đến 9, 10 ngày hay nửa tháng, (trường hợp này thì hiếm thấy).
Thân quyến họ hàng bất kể cư ngụ ở tận phương trời góc biển nào cho dù có xa xôi ngàn dậm nhưng khi hay hung tin thì cũng đều khăn gói tề tụ về để cư tang cho người quá vãng.
Còn tang chủ thì lăng xăng mua sắm quan quách và những thứ linh tinh như áo quần “thọ” để mặc cho người quá vãng cùng những vật dụng thuộc hàng “đồ mả” như: xe hơi, nhà lầu, tủ lạnh, TV. v. v. để đốt cho người chết “xuống dưới” có mà hưởng dùng.
Kế là mua một số lượng bông gòn rất nhiều, rồi dùng giấy (loại giấy này chỉ dành riêng cho tang ma tống liệm dùng” rồi gói lại thành hình óng, để “chèn hòm” quanh thi thể người chết, mục đích để người chết không bị “đau đớn” trong lúc di quan ra nghĩa địa, đồng thời cũng không quên mua thêm một số “tiền mả” “vàng khối mả” để tẩm liệm quanh thi thể để người chết mang theo xuống dưới cửu tuyền có mà chi dụng.
Còn một việc rất quan trọng không thể thiếu đó là thỉnh mời thầy cúng hay pháp sư đến để kinh kệ đêm ngày để cho linh hồn người chết sớm được siêu thăng lên cõi tịnh độ thiên đàng.
Sau cùng thì thấy quang cảnh bà con xúm xít lại bàn tán xôn xao thuở sanh tiền của người quá vãng và đêm càng về khuya thì thấy số người già có, trẻ có, họ “gầy sòng”, nào là bài cào, xập xám hay cờ tướng, tạo nên âm thanh ồn ào, náo động cộng với khói thuốc hút phì phèo mù mịt sáng đêm.
Chuyện Ma Chay theo tục lệ ở Việt Nam nếu kể ra thì còn dài dòng văn tự lắm, thiết nghĩ tại hạ kể sơ ra như vậy thì chắc cũng tạm đầy đủ lắm rồi, vậy thôi xin được mạn phép dừng bút nơi đây và không quên kính chúc tất cả quí bà con cô bác được: “AN KHANG, “TRƯỜNG THỌ”.
Định dừng bút nơi đây thì chợt nhớ tới hình ảnh mà lúc còn ở VN, tôi đã từng Viếng Tang Ma:
Viếng Tang Ma
Xuôi tay nhắm mắt ngỡ yên thân!
Nào biết vợ con réo khóc rần.
Kèn trống dạo lên, rên mỗi chập,
Bạn bè đến cúng, lạy ba lần.
Các bà xào nấu hương đầy bếp,
Quý cụ phì phèo khói ngút sân.
Tối đến gầy sòng bài bạc, nhậu,
Tiếng kinh chuông mõ sáng đêm ngân.
Mõ kinh buồn thảm “độ” người qui,
Một giấc thiên thu vô hạn kỳ.
Kẻ chết vẫy chào người ở lại,
Người còn đến tiễn kẻ ra đi.
Anh nằm trong đó nhìn tôi hỉ?
Tớ đứng ngoài này đọc điếu thi.
Thôi, hãy nâng ly làm ít xị,
Xong rồi đáp chuyến Buýt canh nhì.
Đông Thiên Triết
Oct/15/2012