Cuộc Chiến Afghanistan
Chi phí Mỹ đã chi ra cho cuộc chiến tranh tại Afghanistan
CHI PHÍ CỦA MỘT CUỘC CHIẾN
Hoa Kỳ rút quân hoàn toàn ra khỏi Afghanistan những ngày giữa tháng Tám, khép lại cuộc chiến dài nhất trong lịch sử đất nước.
(Brian Williamson | VOA News)
Chiến tranh tại Afghanistan đã gây tổn hại cao cho nước Mỹ về mặt mất mát sinh mạng, điều động binh sĩ và đô la chi tiêu.
Cuộc chiến dài nhất của Mỹ
Nguồn: Bộ Cựu Chiến binh, Bộ Quốc phòng
Mỹ đưa quân vào Afghanistan tiếp sau những cuộc tấn công 11/9/2001 giết chết gần 3.000 người tại New York, Washington D.C., và Pennsylvania.
Quân đội Mỹ và nhân viên khế ước do Bộ Quốc phòng tài trợ ở Afghanistan
Trong thời gian cao điểm của cuộc xung đột, Hoa Kỳ có gần 100.000 binh sĩ tại Afghanistan.
Nguồn: Dịch vụ Nghiên cứu Quốc hội, Bộ Quốc phòng
Ghi chú: Sau năm Tài chánh 2017, Bộ Quốc phòng bắt đầu giữ lại không công bố mức Lực lượng Vũ trang Mỹ.
Mất mát sinh mạng
Kể từ năm 2001, có 2.442 binh sĩ Mỹ thiệt mạng trong cuộc xung đột tại Afghanistan. Các nhà nghiên cứu Mỹ tại Đại học Brown ước lượng tổng cộng có khoảng 70 lần con số người chết tại Afghanistan trong thời kỳ này, kể cả hơn 47.000 thường dân.
TỔNG SỐ NGƯỜI THIỆT MẠNG
171.336
Binh sĩ Hoa Kỳ: 2.442 người thiệt mạng
Nhân viên khế ước Mỹ: 3.846
Binh sĩ các nước đồng minh khác: 1.144
Nhân viên cứu trợ nhân đạo: 444
Nhà báo và nhân viên truyền thông: 72
Binh sĩ và cảnh sát quốc gia: 75.314
Thường dân: 47.245
Chiến binh đối lập: 51.191
Nguồn: Brown University, Department of Defense
Ngũ Giác Đài nói các cuộc hành quân của quân đội Mỹ tại Afghanistan đã tiêu hết 824,9 tỉ đô la kể từ năm 2001. Các nhà nghiên cứu Đại học Brown ước tính tổng số chi phí cho các cuộc hành quân tại Afghanistan và Pakistan lên đến gần 2.300 tỉ đô la.
THỜI BIỂU
Những mốc thời gian quan trọng về sự
can thiệp của Hoa Kỳ ở Afghanistan
CHIẾN TRANH LIÊN XÔ-AFGHANISTAN
NGÀY 24/12/1979
Liên bang Xô Viết xâm chiếm Afghanistan
Cựu Liên bang Xô Viết xâm chiếm Afghanistan để hỗ trợ cho một chính phủ thân cộng sản. Binh sĩ Xô Viết vẫn ở lại nước này trong gần một thập niên.
NHỮNG NĂM 1980
Hoa Kỳ tuồn tiền bạc cho nhóm thánh chiến Mujahedeen
Hoa Kỳ tuồn tiền bạc và vũ khí qua Pakistan cho nhóm thánh chiến Mujahedeen Afghanistan trong khuôn khổ cùa một nỗ lực chống cộng sản
THÁNG 9/1986
Đưa phi đạn vác vai chống máy bay
Một bước ngoặc chính trong chiến tranh đối với phe nổi dây Afghanistan là việc Mỹ đưa vào phi đạn vác vai chống máy bay. Các mujahedeen đã có thể hạn chế khả năng của không lực Sô Viết.
NGÀY 15/2/1989
Binh sĩ Liên bang Xô Viết rút lui
Xô Viết rút binh sĩ cuối cùng khỏi Afghanistan.
1992
Lãnh đạo liên minh thành lập, sụp đổ
Một liên minh bảy nhà lãnh đạo mujahedeen lên cầm quyền, nhưng nhóm này nhanh chóng rạn nứt, đưa đến nhiều năm chiến tranh.
THÁNG 9/1995
Taliban chiếm Herat
Phe nổi dậy Taliban mới thành lập chiếm tỉnh Herat và bắt đầu lên nắm quyền lực quốc gia.
THÁNG 9/1996
Taliban chiếm Kabul
Taliban chiếm Kabul và lật đổ chính phủ của Tổng thống Burhanuddin Rabbani – một trong những lãnh tụ sáng lập mujahedeen Afghanistan. Lãnh đạo Taliban bắt đầu áp đặt Luật Hồi giáo khắc nghiệt trên toàn quốc.
NGÀY 11/9/2001
Các nhân viên hoạt vụ Al-Qaida thực hiện những cuộc tấn công khủng bố vào nước Mỹ, đặt Mỹ vào vòng chiến với phe Taliban cai trị Afghanistan, và cho Osama bin Laden và al-Qaida ẩn náu.
2.606
NGƯỜI THIỆT MẠNG TẠI TRUNG TÂM THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI
125
NGƯỜI THIỆT MẠNG TẠI NGŨ GIÁC ĐÀI
265
NGƯỜI THIỆT MẠNG TRONG VỤ MÁY BAY RƠI
NGÀY 7/10/2001
NGÀY 17/4/2002
Tổng thống Mỹ George W. Bush kêu gọi nhiều tỉ đô la viện trợ Mỹ để tái thiết Afghanistan.
NGÀY 23/5/2005
THÁNG 7/2006
Bạo động diễn ra tại nhiều nơi ở Afghanistan, bao gồm các cuộc tấn công tự sát tăng cao và những vụ đánh bom điều khiển từ xa.
NGÀY 17/2/2009
Tổng thống Obama tăng quân số
Tân Tổng thống Mỹ Barack Obama loan báo kế hoạch gởi thêm 17.000 binh sĩ đến Afghanistan.
NGÀY 1/12/2009
Tổng thống Obama loan báo tăng thêm binh sĩ Mỹ tại Afghanistan, tăng gấp ba lên đến gần 100.000 người.
NGÀY 1/5/2011
Bin Laden bị các lực lượng Mỹ giết chết
Lãnh tụ Al-Qaida Osama bin Laden, chịu trách nhiệm trong những cuộc tấn công ngày 11/9, bị các lực lượng Mỹ giết chết tại Pakistan.
NGÀY 27/5/2014
Tổng thống Obama loan báo thời biểu rút hầu hết lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan vào cuối năm 2016.
NGÀY 13/4/2017
Mỹ thả bom “mẹ của tất cả mọi loại bom”
Mỹ thả vũ khí không phải nguyên tử mạnh nhất, có tên là “Mẹ của tất cả quả bom” xuống các phần tử hiếu chiến Nhà nước Hồi giáo tại một hang động phức hợp tại phía đông Afghanistan.
NGÀY 21/8/2017
Tổng thống Trump gia tăng quân số
Tân Tổng thống Donald Trump gia tăng quân số Mỹ tại Afghanistan từ 8.500 lên 14.000.
NGÀY 4/9/2018
Nhà ngoại giao kỳ cựu Zalmay Khalilzad được bổ nhiệm là cố vấn đặc biệt Mỹ có nhiệm vụ giúp cho tiến trình hòa bình tại Afghanistan.
NGÀY 7/9/2019
Tổng thống Trump loan báo qua Twitter là ông hủy bỏ các kế hoạch để các lãnh đạo Taliban và Tổng thống Afghanistan đến Trại Davis để ký kết một thỏa thuận hòa bình. Tổng thống nói ông hủy bỏ hòa đàm vì những cuộc tấn công mới đây giết chết 1 binh sĩ Mỹ và 11 người khác.
NGÀY 29/2/2020
Mỹ, Taliban ký thời biểu rút quân
Mỹ và Taliban ký một thỏa thuận tại Dona, Qatar, đặt thời biểu cho việc rút 13.000 binh sĩ Mỹ vẫn còn ở lại Afghanistan và cam kết phe nổi dậy ngưng các cuộc tấn công vào người Mỹ.
THÁNG 9/2020 – THÁNG 2/2021
Những cuộc thương thuyết giữa chính phủ Afghanistan và Taliban tại Qatar đã nỗ lực vài lần nhưng bị trì trệ không tiến bộ. Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani từ chối đề nghị chính phủ đoàn kết, trong khi Taliban không muốn ngưng bắn.
NGÀY 14/4/2021
Tổng thống Joe Biden nói số binh sĩ Mỹ còn lại, vào khoảng 3.500 người, sẽ rút hết vào ngày 11/9 để chấm dứt “cuộc chiến không bao giờ chấm dứt” của Mỹ.
THÁNG 5/2021 CHO ĐẾN NAY
Taliban nới rộng kiểm soát lãnh thổ
Các chiến binh Taliban nhanh chóng chiếm các lãnh thổ tại Afghanistan, kiểm soát khoảng một nửa trong hơn 400 quận của Afghanistan.
NGÀY 2/7/2021
Mỹ trao lại Căn cứ Không quân Bagram
Mỹ trao lại Sân bay Bagram cho quân đội Afghanistan kiểm soát sau khi những binh sĩ cuối cùng rời khỏi căn cứ. Quân đội Mỹ loan báo việc rút quân hoàn tất gần 90%, với toàn bộ tiến trình sẽ hoàn tất vào ngày 31/8.
NGÀY 5/7/2021
Taliban nói có thể giới thiệu đề xuất hòa bình bằng văn bản cho chính phủ Afghanistan trong tháng Tám.
NGÀY 21/7/2021
Quân nổi dậy Taliban kiểm soát một nửa số quận, huyện toàn quốc, theo một sĩ quan cấp tướng Hoa Kỳ, nhấn mạnh đến quy mô và tốc độ tiến quân của Taliban.
NGÀY 6/8/2021
Thủ phủ tỉnh lỵ đầu tiên rơi vào tay Taliban sau nhiều năm
Zaranj ở miền Nam Afghanistan là thủ phủ tỉnh lỵ đầu tiên rơi vào tay Taliban trong vài năm qua. Nhiều khu vực khác sẽ xảy ra tương tự trong những ngày tiếp theo, bao gồm cả thành phố Kunduz ở phía Bắc.
NGÀY 13/8/2021
Thêm bốn thủ phủ tỉnh lỵ thất thủ trong một ngày, bao gồm Kandahar, thành phố lớn thứ nhì Afghanistan, và cũng là quê hương tinh thần của Taliban.
NGÀY 14/8/2021
Taliban chiếm thành phố quan trọng phía Bắc, Mazar-i-Sharif. Hoa Kỳ gởi thêm binh sĩ giúp di tản thường dân từ Kabul trong khi tổng thống Ashraf Ghani nói ông đang thảo luận với các đồng minh quốc tế và địa phương về những bước tiếp theo.
NGÀY 15/8/2021
Taliban chiếm Jalalabad không tốn một viên đạn; tiến quân vào Kabul
Taliban chiếm thành phố quan trọng phía Đông, Jalalabad, không tốn một viên đạn. Taliban tiến vào Kabul, một quan chức Bộ Nội Vụ cho biết, trong khi Hoa Kỳ di tản giới ngoại giao từ tòa đại sứ của mình bằng trực thăng.
NGÀY 17/8/2021
Taliban củng cố sự kiểm soát trên toàn quốc
Taliban cam kết tôn trọng quyền phụ nữ “trong giới hạn của luật Hồi Giáo” và tổ chức một chính quy��n “Hồi Giáo nhiều thành phần” trong khi phong trào cấp tiến củng cố nền tảng này trong một quốc gia bị tàn phá bởi chiến tranh.
Một số thông tin về thời biểu này đến từ hãng tin AP và AFP.
Nguồn: VOA