Trung Thọ Đề – 中 壽 题

 

中  壽  题

 中 壽 七 旬 福 滿 餘, 
   春 宵 推 枕 夜 紛 紬。
舉 杯 朝 夕 詩 三 句,
   揮 劍 斬 愁 故 里 思。

東 天 哲
12月25日2019年

(Chuyển Ngữ)
Trung Thọ Đề

Trung thọ Thất Tuần phúc mãn dư, 
Xuân tiêu thôi chẩm dạ phân trừu.  
Cử bôi triều tịch thi tam cú, 
Huy kiếm trảm sầu cố lý tư. 

(Diễn Nôm) :
Đề Thơ Thất Tuần Thọ

Phúc Thọ điền viên Bảy Chục năm,
Gió Xuân trăn trở rối tơ tằm. 
Nâng ly hôm sớm thơ dăm cú,
Múa kiếm giải sầu, nhớ nước thăm. 

(Diễn đạt ý thơ):

1-/Bảy mươi tuổi thường được gọi là Trung Thọ, đã trải qua nhờ có phước phần,
2-/Những đêm Xuân về, lòng trăn trở như tơ tằm rối, vì nuối tiếc tuổi thanh xuân chăng?
3-/Uống cạn chén nồng, những sớm hôm rồi hứng bút đề ít vận thơ,
4-/Mượn kiếm múa giải sầu vì trong lòng rối rắm bởi nhớ đến quê hương.

–  Năm Kỷ Hợi 2019

Chú thích một vài từ khó hiểu: trong bài thơ trên, tôi có sử dụng cụm từ  “thôi chẩm 推 枕”, nguyên cụm từ này là tôi mượn trong bài thơ của cụ Nguyễn Trải: “Quy Côn Sơn chu trung tác”

Giải thích cụm từ  “thôi chẩm”, chữ “chẩm” nghĩa là chiếc gối. “thôi” là đẩy, xô, (hàm ý sự chênh lệch) giải thích làm sáng nghĩa của cụm từ (thôi chẩm) Nghĩa đen của chữ “Chẩm 枕 ” là cái gối, nhưng nghĩa bóng trong câu thơ này ngụ ý muốn nói sự trăn trở trong đêm, vì lo nghĩ suy tư nhiều, đầu nằm trên chiếc gối, lăn qua lộn lại, làm xê dịch chiếc gối, do chữ (thôi 推) là động từ đẩy xô.  Xin tham khảo các tự điển Hán Việt đều có ghi lại câu thơ của cụ Nguyễn Trải 阮薦 do trong bài thơ: “Quy Côn Sơn chu trung tác” như sau: “Quy Côn Sơn chu trung tác” như sau: Thuyền song thôi chẩm đáo thiên minh 船窗推枕到天明 nghĩa là nằm ở bên cửa sổ trên thuyền mà trăn trở trên chiếc gối đến sáng. Nguyên văn bài thơ như sau:

歸 昆 山 舟 中 作 

十年飄轉嘆蓬萍，
歸思搖搖日似旌。
幾托夢魂尋故里，
空將血淚洗先塋。
兵餘斤斧嗟難禁，
客裡江山只此情。
鬱鬱寸懷無奈處，
船窗推枕到天明。

Quy Côn Sơn Chu Trung Tác

Thập niên phiêu chuyển thán bồng bình,
Quy tứ dao dao nhật tự tinh.
Kỷ thác mộng hồn tầm cố lý,
Không tương quyết lệ tẩy tiên doanh.
Binh dư cân phủ ta nan cấm,
Khách lý giang sơn chỉ thử tình.
Uất uất thốn hoài vô nại xứ,
Thuyền song thôi chẩm đáo thiên minh.

Từ điển Hán Việt – Hán Việt Từ Điển – 漢越辭典

Nguyễn Trải 阮薦 trong bài thơ: “Quy Côn Sơn chu trung tác”: Thuyền song thôi chẩm đáo thiên minh 船窗推枕到天明

Thuyền song thôi chẩm đáo thiên minh